Artykuł sponsorowany
Gdy na co dzień jedziemy rowerem, obniżamy oparcie w samochodzie, słyszymy cichy dźwięk wentylatora w komputerze nie zastanawiamy się nad tym, dlaczego dzieje się to tak płynnie i bez zgrzytu. A przecież wszystko to zawdzięczamy łożyskom. Przedstawiamy przegląd najpopularniejszych rodzajów łożysk oraz ich zastosowanie.
Łożysko to nic innego, jak element, który podtrzymuje część łożyskowaną w taki sposób, by umożliwić jej płynny ruch obrotowy. Jego postać, którą znamy dziś, zaprojektowano dopiero w XIX wieku. Początkowo, były one wykonywane ręcznie. To jeden z najpopularniejszych elementów maszyn. Ich ruch toczny ułatwia prawie każdy ruch i pomaga zmniejszyć tarcze. Dzięki łożyskom możliwe jest przenoszenie ruchu oraz siły.
W każdym sprzęcie, z którego korzystamy na co dzień zostało wykorzystane co najmniej jedno łożysko. Czy będzie to wyciskarka wolnoobrotowa, rower, cz też auto, gdzie stosuje się piasty koła z łożyskiem. W zależności od rodzaju łożysk, stosuje się je w rolnictwie, motoryzacji oraz przemyśle spożywczym.
Łożyska możemy podzielić ze względu na materiał, z którego zostały wykonane oraz ich budowę. Dobór jest zależny od warunków pracy i projektu, w którym mają zostać wykorzystane. Łożyska zazwyczaj wykonuje się z stali, tworzyw sztucznych, ceramiki lub materiałów mieszanych.
Łożyska dzieli się również ze względu na zasady ich działania. W ten sposób możemy wyróżnić łożyska ślizgowe i toczne.
W łożyskach ślizgowych oś i łożysko poruszają się w przeciwnych kierunkach. Na rynku dostępne są łożyska ślizgowe suche, powietrzne i olejowe. Żadne z nich nie mają ruchomych elementów pośredniczących, co oznacza, że czop wału lub inny element obrotowy znajduje się w cylindrycznej panewce z luźnym pasowaniem.
Najczęściej spotykanym typem łożysk są łożyska toczne. W przeciwieństwie do ślizgowych, mają dwa elementy poruszające się: pierścień wewnętrzny i zewnętrzny, które oddzielone są przez elementy toczne. Dzięki temu tarcie wyraźnie się zmniejsza. Wśród łożysk tocznych możemy wyróżnić łożyska stożkowe, baryłkowe, kulkowe, wałeczkowe oraz igiełkowe.
Łożyska możemy również podzielić ze względu na to, czy mają możliwość wzajemnego wychylania się pierścieni. W przypadku, gdy maszyny są “niedokładne”, a otwory łożyskowania wału niezbyt “idealne”, można zastosować łożyska, które umożliwiają wychylanie się pierścieni i tym samym zredukować błędy współosiowości otworów. Łożyska samonastawne najczęściej możemy kupić wraz z oprawą. Charakteryzują się one specyficznym kształtem pierścienia zewnętrznego, a ich konstrukcja umożliwia wychylenie kątowe.
Fot. sutulo/pixabay.com
